Với tốc độ
lây lan nhanh chóng, bệnh do virus ZIKA gây ra đã khiến cho cộng đồng
thế giới lo ngại bởi chưa có vaccine phòng bệnh. Vì vậy, phương pháp
phòng tránh, tự bảo vệ trước virus nguy hiểm này đang là vấn đề được
quan tâm hàng đầu. Vậy, dấu hiệu và phương pháp phòng tránh virus ZIKA
như thế nào?
Dấu hiệu của bệnh và phương thức lây truyền
Bệnh thường có biểu hiện sốt, nổi mẩn và một số triệu chứng khác như đau cơ, nhức đầu, đau mắt.
Phương thức lây truyền chủ yếu của virus
ZIKA là qua muỗi Aedes (loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết) và có thể
lây truyền qua đường máu, từ mẹ sang con khi sinh và qua đường tình dục,
tuy nhiên sự ghi nhận là rất hiếm. Thời gian ủ bệnh từ 3-12 ngày.
Hầu hết các trường hợp nhiễm virus ZIKA có
biểu hiện triệu chứng nhẹ và vừa hoặc không có biểu hiện triệu chứng do
đó nhiều trường hợp mắc bệnh có thể không phát hiện được; hầu hết các
trường hợp mắc bệnh đều có khả năng hồi phục hoàn toàn và chưa ghi nhận
trường hợp tử vong do virus ZIKA. Tuy nhiên, một số thông tin về dịch tễ
học liên quan đến bệnh do virus ZIKA tại Brazil gần đây đã dấy lên sự
quan tâm của các quốc gia trên thế giới về ảnh hưởng của virus ZIKA đối
với thai nhi.
Virus ZIKA xuất phát từ Uganda và những hệ quả
Virus ZIKA được phát hiện đầu tiên vào năm
1947 tại khu rừng ZIKA của Uganda, sau đó tiếp tục ghi nhận ở Nigeria
vào năm 1954 và trở thành chủng virus lưu hành ở nhiều nước khu vực châu
Phi.
Tại châu Á đã ghi nhận trường hợp mắc đầu
tiên vào năm 2007 tại đảo Yap thuộc Liên bang Micronesia. Năm 2013, ghi
nhận ổ dịch đầu tiên tại French Polynesia, sau đó lây lan ra các đảo khu
vực Thái Bình Dương, bao gồm cả New Caledonia, đảo Cook, đảo Easter;
trong năm 2013, Thái Lan cũng đã ghi nhận một số trường hợp mắc bệnh do
virus ZIKA ở một số tỉnh, thành phố và Bộ Y tế công cộng Thái Lan cho
rằng virus ZIKA có thể đã lưu hành tại Thái Lan.
Ngày 22/12/2015, Bộ Y tế Brazil thông báo
nước này ghi nhận 2.782 trường hợp nghi ngờ mắc chứng não nhỏ, trong đó
có 40 trường hợp tử vong. Đây là sự gia tăng đáng kể (gấp khoảng 10 lần)
số trường hợp mắc chứng não nhỏ tại Brasil so với các năm trước đó.
Trong số các trường hợp mắc chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh có một số trường
hợp xét nghiệm dương tính với virus ZIKA, đồng thời cũng có nhiều trẻ
xét nghiệm âm tính với virus ZIKA.
Hiện nay, Tổ chức Y tế thế giới đang phối
hợp với Bộ Y tế Brazil điều tra và đánh giá mối liên quan giữa virus
ZIKA và chứng não nhỏ; tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân có thể liên quan
đến chứng não nhỏ ở trẻ sơ sinh như các nhiễm trùng, nhiễm độc tố của bà
mẹ trong quá trình mang thai, những lỗi của gen...
Các phương pháp phòng bệnh do virus ZIKA
-Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
-Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt
loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa
dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay
nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn.
-Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải,
các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai,
vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...
-Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
-Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi để phòng, chống dịch.
-Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.
-Không đi du lịch đến các quốc gia đã xuất hiện virus ZIKA.